تکنیک‌ پاسخ‌گویی به آزمون‌ها ی دکتری و کارشناسی ارشد ۱۴۰۳

تکنیک‌ پاسخ‌گویی به آزمون‌ها ی دکتری و کارشناسی ارشد ۱۴۰۳

آزمون‌ها ی دکتری و کارشناسی ارشد

۱- بررسی اجمالی

سؤالات را به‌طور اجمالی بررسی کنید. راهنمایی‌ها را به دقت بخوانید و متوجه تعداد و نوع سؤالات‌ باشید.

۲- زمان

زمان یکی از عواملی است که قبل از تست‌زدن و پاسخ‌گویی به آزمون‌های تستی باید مدنظر باشد. سعی کنید وقت خود را با توجه به ارزش سؤال زمان بندی کنید بسیار مهم است مدت زمانی که برای پاسخگویی هر سؤال در نظر می‌گیریم با مدت زمانی که برای پاسخگویی آن سؤال تعیین شده هماهنگ باشد. خوب است برای ایجاد این هماهنگی در منزل شرایطی شبیه به آزمون اصلی به وجود بیاورید و ساعتی که زمان آن قابل تنظیم است را در نظربگیرید و به تعدادی سؤال با زمانی مشخص پاسخ دهید.

۳- سرعت عمل

سرعت عمل عامل دیگری است که در آزمون‌های تستی اهمیت دارد. معمولاً کسانی که تمرکز بیشتر دارند و مطالب را خوب خوانده باشند در پاسخگویی حضور ذهن دارند و با سرعت عمل بیشتری پیش می‌روند. برای این که در تست‌زدن سرعت عمل داشته باشید، تمرین کنید.

۴- دقت

داوطلبان سنجش امیرکبیر عامل مهم دیگر در تست‌زدن دقت است در پاسخ به سؤال‌های چهارگزینه‌ای باید دقت کنیم خانه را اشتباه پر نکنیم و علاوه بر آن سؤال و جواب‌ها را با دقت بخوانیم. نکات ریزی در سؤال‌های چهار جوابی هست که ممکن است خواننده را دچاراشتباه کند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱) سؤال‌هایی که آخر آن‌ها با کلمه ی ” می‌شود ” و ” نمی‌شود ” ختم می‌شود ممکن است داوطلبی که دقیق سؤال را نمی‌خواند این کلمات را اشتباه ببیند و درنتیجه گزینه را اشتباه انتخاب کند.

۲) نکته دیگر این است که درآزمون‌های چهار گزینه‌ای معمولاً چهار گزینه شباهت زیادی به هم دارند و ممکن است داوطلب با خواندن اولین گزینه آن را صحیح بداند و از خواندن سه گزینه دیگر خودداری کند. توجه داشته باشید که چهار گزینه را حتماً بخوانید و با مقایسه آن‌ها صحیح‌ترین را انتخاب کنید.

۳) در سؤال‌های جور کردنی به تدریج که موارد را با هم جور می‌کنید آن‌ها را حذف کنید. در این صورت پاسخ‌ها کمتر خواهد شد و احتمال کاربرد مجدد آن‌ها کاهش خواهد یافت.

۴) در موقع حدس زدن معمولاً اولین حدس شما درست است بنابراین زیاد وسواس به خرج ندهید تا جواب را عوض کنید مگر در مواقعی که مطمئن هستید.

۵) پاسخ‌هایی که می‌دانید غلط است را کنار بگذارید و بدین طریق تعداد پاسخ‌ها را محدود کنید تا احتمال پیدا کردن پاسخ صحیح را بیشتر کنید.

۶) سؤال‌های آسان را زودتر جواب دهید. اگر احساس می‌کنید سؤالی پیچیده است، وقت خودتان را زیاد روی آن سؤال تلف نکنید، کنار آن علامت بگذارید تا بعداً به آن پاسخ دهید.

۷) همه سوال‌ها را جواب ندهید سئوال‌هایی که تصادفی پاسخ داده می‌شود شانس موفقیت فرد را کمتر می‌کند چون هر پاسخ منفی، نمره منفی در پی دارد. بنابراین تا جایی که امکان دارد از پاسخ‌های تصادفی پرهیز کنید. در نهایت پاسخ‌ها را مرور کنید اما سعی در عوض کردن پاسخ‌ها را نداشته باشید.

۸) سوالاتی که احساس می‌کنید اشتباه پاسخ داده‌اید، یک‌بار دیگر بررسی کنید به عقب برگردید و دوباره با دقت بیشتری مطالب مربوط به آن را بخوانید تا اشکال برطرف شود.

تحلیل آزمون

کنترل و ارزیابی عملکرد توسط داوطلب از مهمترین و اساسی‌ترین اقدامات لازم برای کسب موفقیت است. در واقع اگر حرکت شما مبتنی بر اصول صحیح و برنامه‌ریزی باشد، بخش عمده‌ای از موفقیت را کسب کرده‌اید اما آن‌چه که بسیار مهم‌تر است، کنترل درستی برنامه و تطابق آن با هدف می‌باشد. اگر عملکردتان را کنترل نکنید، ممکن است بعد از مدتی متوجه شوید که عملکردتان در راستای هدف‌تان نبوده است. به همین دلیل است که می‌بایست عملکردتان را از نظر کمی و کیفی کنترل کنید.

کنترل کیفیت مطالعه، اهمیت و تاثیر بسیار زیادی در نتیجه‌ی کنکور دارد. به‌طور حتم داوطلبانی را می‌شناسید که با وجود زحمات بسیاری که می‌کشند، نتیجه‌ی دلخواه خود را به دست نمی‌آورند و این دلیلی ندارد جز این که روش و کیفیت مطالعه، مطلوب نیست.

داوطلبان سنجش امیرکبیر یادتان باشد آن چه که شما را به نتیجه ی دلخواه می‌رساند، تلاش در جهت صحیح است نه فقط تلاش. لازمه‌ی موفقیت، داشتن کمیت مطالعه‌ی مطلوب است. اما متعادل و مطلوب بودن میزان مطالعه و تست زدن، به‌طور قطع کافی نیست هر چند که لازم است؛ آن‌چه مهم است، کنترل کیفیت مطالعه می‌باشد.

به طور قطع اولین سوالی که به ذهن خطور می‌کند، این است که کیفیت باید با چه ابزاری کنترل شود و در چه فواصلی این اتفاق بیفتد؟

v الف) ابزار کنترل کیفیت: کیفیت را نمی‌توان در لحظات مطالعه اندازه گرفت. البته احساس شما در مطالعه می‌تواند به‌طور تقریبی خوب یا بد باشد اما این‌که آن را بتوانیم به‌طور دقیق ارزیابی کنیم و اندازه‌ی دقیقی برای آن تعیین کنیم، غیرممکن است.

آن چه کیفیت را کنترل می‌کند، کنکور آزمایشی است. در واقع شما با شرکت در کنکور آزمایشی، هم کیفیت علمی و هم کیفیت مهارتی (غیرعلمی) مانند بی‌دقتی، کمبود وقت و… را کنترل می‌کنید. همچنین اگر کنکور آزمایشی، ویژگی‌های مناسبی برخوردار باشد، تأثیر بسیار زیادی در درست کنترل و ارزیابی کردن خواهد داشت. و اگر کنکور آزمایشی، ویژگی‌های استانداردی نداشته باشد، راه و مسیر را به درستی به شما نشان نمی‌دهد و ممکن است براساس یک آزمون غیراستاندارد، عملکرد کیفی خود را کنترل نموده و براساس آن، تصمیماتی بگیرید که نتایج خوبی نداشته باشد، به همین دلیل قبل از توضیح نحوه‌ی کنترل کیفیت به بررسی ویژگی‌های یک کنکور آزمایشی مناسب می‌پردازیم.

یک کنکور آزمایشی مناسب برای کنکور کارشناسی ارشد و دکتری باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

۱- هماهنگ بودن با محور اصلی: آن چه مهم است، هماهنگی سرفصل مباحث آزمون‌هاست. در واقع باید آزمون با مباحثی که مطالعه کرده‌ایم، همخوانی داشته باشد.

۲- داشتن سوالات استاندارد: بسیاری از داوطلبان کنکور تصور می‌کند استاندارد بودن سوالات یعنی این که سوالات، شکل و درجه‌ی سختی خاصی داشته باشد در حالی که معنی استاندارد بودن، هماهنگی سوالات با آزمون سراسری یا آزاد یا وزارت بهداشت است.

۳- سابقه آموزشی: سابقه آموزشی و برند آن موسسه را مدنظر قرار دهید.

۴- خدمات پشتیبانی: به خدمات پشتیبانی موسسه از قبیل پورتال مشاوره توجه کنید.

۵- سایر ویژگی ها: داشتن جامعه آماری مناسب، کارنامه جامع که تمامی اطلاعات مورد نیاز را تحلیل کند، تعداد سوالات استاندارد و. . . نیز می‌تواند در ویژگی‌های آزمون‌های آزمایشی مناسب موثر باشد.

نکته: با فرض استاندارد بودن سوالات، آنچه مهم‌‌تر از جامعه آماری است، کسب درصدهای مناسب در دروس امتحانی است، منظور از درصد مناسب، متوسط درصد رتبه‌های داوطلبان پذیرفته شده سال قبل است. این موضوع را با یک مثال می‌توان توضیح داد.

در شرایط یکسان آزمون استاندارد اگر شما در یک جامعه آماری ۱۰ نفری، رتبه نهم را با متوسط ۴۵ درصد کسب کنید بهتر است یا این‌که در یک جامعه آماری ۱۰۰۰ نفری، رتبه سوم را با متوسط درصد ۳۵ درصد کسب کنید؟ قطعاً حالت اول بهتر است. ولی آن‌چه مهم است تلاش و کوشش داوطلب در دو حالت است که بتواند درصد بالاتری را کسب کند. یعنی کسب درصد بالاتر مرتبط به داوطلب است و جامعه آماری وابسته به موسسه آموزشی است. به عبارت دیگر آنچه باعث قبولی و موفقیت داوطلب در کنکور می‌شود مطالعه اصولی و هدفمند داوطلب است نه جامعه آماری بالا. به همین دلیل ما به تمام داوطلبان توصیه می‌کنیم که حتماً در کنکور آزمایشی شرکت کنند حتی اگر تست‌های آزمون غیراستاندارد باشند.

v ب) زمان و فواصل کنترل کیفیت: چون کنکور آزمایشی، ابزار کنترل کیفیت است، زمان کنترل کیفیت، به فواصل برگزاری آزمون آزمایشی مربوط می‌شود که این موضوع هم باید در انتخاب کنکور آزمایشی، موثر باشد یعنی ما باید کنکور آزمایشی را طوری انتخاب کنیم که هر ۲، ۳ یا حداکثر ۴ هفته یک‌بار، مطالعه‌ی خود را ارزیابی کنیم.

v ج) شیوه ی کنترل کیفیت: شما باید بعد از شرکت در هر کنکور آزمایشی، درست در همان روز، آزمون خود را تحلیل کنید. تحلیل آزمون، شیوه‌ی کنترل کیفیت مطالعه است. در واقع بعد از شرکت در هر آزمون، لازم است طبق روشی که در زیر توضیح داده‌ایم، آزمون خود را بررسی و تحلیل کنید اما قبل از هر چیز، لازم است نگاه شما را به کنکور آزمایشی (ابزار کنترل کیفیت) اصلاح نماییم.

متاسفانه بیشتر داوطلبان کنکور، زمانی که در یک کنکور آزمایشی شرکت می‌کنند، فقط به نتیجه‌ی آن فکر می‌کنند و در بسیاری از اوقات اگر نتیجه‌ی خوبی بگیرند، خوشحال و در غیر این‌صورت ناامید می‌شوند. توجه صرف به جنبه سنجشی کنکور آزمایشی، به‌طور معمول سبب نتیجه گرفتن نامطلوب از کنکور آزمایشی و عدم بهره‌برداری صحیح از آن می‌شود.

کنکور آزمایشی، یک مسابقه‌ی دوستانه است. تصور کنید شما به عنوان مربی یک تیم ورزشی، در یک مسابقه دوستانه شرکت کرده‌اید و در انتهای مسابقه، برنده یا بازنده شده‌اید. شما به‌طور قطع بدون توجه به نتیجه، در انتهای بازی باید آن را تحلیل نموده و اشکالات تیم خود را اصلاح نمایید. ناراحتی و ناامیدی و یا خوشحال شدن از برنده یا بازنده شدن در مسابقه‌ی دوستانه به‌طور قطع تفکر حرفه‌ای نیست. آن‌چه مهم است، اصلاح روند حرکتی می‌باشد.

پس یادمان باشد شرکت در کنکور آزمایشی، برای این نیست که نتیجه‌ی خوبی بگیریم و امیدوار شویم بلکه مانند یک قطب‌نما، حرکت ما را اصلاح می‌کند. اگر در کنکور آزمایشی به نتیجه‌ی خود بنگریم، علاوه بر این که نباید ناامید شویم، باید خوشحال نیز بشویم چون باید بدانیم که این اتفاقات اگر در آزمون‌های آزمایشی نیفتد، به‌طور قطع در کنکور اصلی روی خواهند داد.

چگونگی تحلیل آزمون کارشناسی ارشد و دکتری:

۱- بررسی تک تک سوالات آزمون: شما باید سوالات هر درس را به‌طور کامل بررسی نمایید و سوالاتی که اشتباه پاسخ داده یا پاسخ نداده‌اید را پیدا کنید. بانک سوالات اشتباه و نزده که به‌طور قطع در انتهای سال تحصیلی تاثیر بسیار زیادی در روند شما خواهد داشت، مهم‌ترین سوالات یک آزمون است و همین سوالات هستند که اگر آن‌ها را خوب یاد بگیرید سبب رشد اطلاعات شما خواهند شد.

۲- مشخص کردن دقیق مبحث هر سوال: گام بعدی این است که مبحث هر سوال را مشخص نمایید. برای نمونه اگر در درس ادبیات نتوانسته‌اید به سوالی پاسخ دهید باید مشخص کنید که مبحث آن، آرایه‌هاست، تاریخ ادبیات است یا… در این مرحله، هدف این است که با مشخص کردن دقیق موضوع، بتوانیم راه حل دقیقی نیز پیدا کنیم.

۳- علت پاسخ ندادن یا اشتباه پاسخ دادن: این که شما به چه دلیلی سوال را اشتباه پاسخ داده‌اید، به‌طور قطع مهمترین موضوع است چرا که تنها پیدا کردن علت یک اشتباه است که می‌تواند سبب شود راه حل مناسبی برای آن پیدا کنیم. در واقع حل یک مسأله، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که صورت مساله مشخص باشد.

علت این‌که شما در آزمونی نمی‌توانید به سوالی پاسخ دهید یکی از موارد زیر است:

* نداشتن معلومات: که می‌تواند به دلیل ضعف علمی یا نرسیدن به سرفصل آزمون مورد نظر باشد.

* عدم تسلط: در حالی‌که مطلب را یاد گرفته بودیم ولی در جلسه امتحان به دلیل عدم تسلط، به آن پاسخ نداده‌ایم.

* بی توجهی در خواندن: در بعضی موارد در هنگام خواندن، به برخی موضوعات بی توجهی می‌کنیم.

* بی دقتی: که به‌طور معمول در ساده‌ترین موضوعات (با وجود داشتن اطلاعات بالا) رخ می‌دهد.

* کمبود وقت: عدم مدیریت زمان منجر می‌شود با کمبود وقت مواجهه شوید.

۴- گرفتن یک تصمیم راهبردی در مورد هر درس (یا هر سوال) متناسب با علت: این مرحله، مهم‌ترین مرحله است چرا که شما باید متناسب با علتی که سوالات را پاسخ نداده‌اید یا اشتباه پاسخ داده‌اید، برای آن‌ها راه حل پیدا کنید.

جدول زیر، راه حل مناسبی برای هر کدام از علت‌ها را به‌طور کامل به شما نشان می‌دهد که البته ممکن است در هر مورد راه حل دیگری هم وجود داشته باشد اما راه حل ارائه شده در نهایت، یک راه حل مناسب است.

چند توصیه راجع به آزمون‌ کارشناسی ارشد و آزمون دکتری:

۱) داوطلبان سنجش امیرکبیر بهترین راه برطرف کردن ضعف علمی، مطالعه‌ی مستمر درس مربوطه است یعنی باید هر روز (برای مثال ۳۰ دقیقه) درس مورد نظر را خوب مطالعه کنید و یاد بگیرید.

۲) تنها راه ایجاد تسلط، تکرار و تمرین (زدن تست) است. حتی اگر در آزمون، وقت کم می‌آورید، بخشی از آن، به نزدن تست مربوط می‌شود.

۳) بی‌دقتی‌های شما تکراری است. این یک اصل اثبات شده می‌باشد. بهترین راه برطرف کردن بی‌دقتی، این است که نوع بی‌دقتی‌های خود را ثبت کنید و قبل از هر آزمون، آن‌ها را مرور کنید تا ذهن‌تان نسبت به آن‌ها حساس شود و در این صورت، احتمال بی‌دقتی شما در آن مورد کاهش می‌یابد.

۴) اگر در آزمونی وقت کم می‌آورید، بهتر است با افزایش تست‌زنی، تسلط خود را افزایش دهید، همچنین با رد کردن سوالات سخت و دشوار، به تعداد سوالات بیشتری برسید.

برگرفته از کتاب مشاوره و برنامه ریزی آزمون کارشناسی ارشد و دکتری به روش سنجش امیرکبیر

سنجش امیرکبیر به عنوان مجری آماده سازی منابع آزمون کارشناسی ارشد و دکتری سراسری و وزارت بهداشت ،آزمونی سرتاسر با موفقیت و پیروزی را برای شما آرزومند است.
( www.sanjeshetakmili.ir ) برای اطلاعات بیشتر به سایت سنجش تکمیلی دات آی آر مراجعه کرده یا با شماره ۰۲۱۴۴۰۳۱۶۹۰ بیست خط تماس بگیرید.