نکات دفترچه انتخاب رشته دکتری سراسری و آزاد

نکات دفترچه انتخاب رشته دکتری ، ضمن آرزوی توفیق الهی برای داوطلبان گرامی شرکت کننده در آزمون ورودی دوره دکتری «Ph.D» (نیمه متمرکز) ، بخشی را که در اینجا می‌خواهیم مطرح کنیم نحوه انتخاب رشته دکتری سراسری است. با توجه به اینکه داوطلبان عزیز آزمون دکتری اغلب زمان انتخاب رشته با سؤالات بدون جوابی برخورد می‌کنند، لذا جهت روشن شدن این مسائل و انجام انتخاب رشته بهینه، سنجش‌ ‌امیرکبیر سعی دارد این مسائل را در حد توان پاسخگو باشد.

در این مقاله به چه سؤالاتی پاسخ می‌دهیم:

۱- نحوه بازبینی اطلاعات ثبت شده توسط داوطلب و مشخص کردن نکات مهم موضوع

۲- نحوه پر کردن فرم انتخاب رشته با توجه به رتبه به دست آمده و تقسیم‌ بندی انواع ریسک

۳- بررسی چند نمونه کارنامه از گروه‌های مختلف و ارائه روش‌های انتخاب رشته بهینه

۴- بحث و تبادل نظر و انتقال تجربیات اعضاء به یکدیگر

در مرحله اول لازم است، داوطلبان نکات مهم و اساسی دفترچه شماره ۲ سازمان سنجش را به دقت مطالعه کنند. در اینجا نکاتی که حیاتی بوده و ممکن است از چشم داوطلبان دور بماند را  دوباره مرور می‌کنیم.

الف) روش گزینش

۱) نتایج اولیه داوطلبان: نتایج اولیه به صورت چند برابر ظرفیت پذیرش در هر کدرشته امتحانی و براساس نمره کل حاصل از ۸۰% نمره آزمون و ۲۰% معدل (شامل معدل کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و یا دکترای حرفه‌ای «معدل‌ها تراز می‌شود») ارائه می‌شود.

۲) پذیرش نهایی داوطلبان: گزینش نهایی در هر یک از کدرشته‌های دوره دکتری از بین داوطلبانی که براساس اعلام نتیجه مرحله اول حد نصاب نمره علمی لازم را کسب نموده و مجاز به انتخاب رشته دکتری می‌باشند، پس از معرفی به عنوان چند برابر ظرفیت در کدرشته و یا کدرشته محل‌های انتخابی با توجه به نتیجه مصاحبه آنان و منحصراً براساس اولویت کدرشته محل‌های انتخابی هر داوطلب و ظرفیت اعلام شده صورت خواهد گرفت.

نکته: در گزینش نهایی، نمره اولیه آزمون (۸۰درصد نمره کل آزمون و ۲۰درصد معدل تراز شده مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد) با ضریب ۱، نمره مصاحبه اعلام شده از سوی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی با ضریب ۱ تأثیر خواهد داشت.

نکته: داوطلبان معرفی شده می‌بایست درزمان مقرر به دانشگاه‌های مربوط مراجعه نمایند. عدم شرکت در مصاحبه به منزله انصراف از آزمون تلقی گردیده و داوطلب غایب از گزینش حذف خواهد شد.

توجه: به داوطلبان توصیه می‌شود انتخاب کدرشته محل‌های آنان براساس اولویت‌بندی و متناسب با رتبه اعلام شده صورت پذیرد، زیرا پس از اعلام فهرست داوطلبان برای شرکت در مصاحبه امکان معرفی داوطلبی که قبلاً معرفی نشده و یا معرفی و تغییر کدرشته محل‌های داوطلبانی که معرفی شده‌اند حتی در صورت داشتن نمره علمی لازم در مقایسه با سایر داوطلبان معرفی شده به اولویت‌های بعدی امکان‌پذیر نمی‌باشد.

نکته: ۲۰% ظرفیت در هر رشته محل به رزمندگان و ایثارگران واجد شرایط که حداقل ۸۰درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه آزاد را احراز کرده باشند، اختصاص می‌یابد.

نکته: ۳۰درصد از ظرفیت پذیرش دانشجو به شرط کسب ۸۰% نمره آخرین فرد قبولی در سهمیه آزاد در هر رشته محل، به مربیان آموزش رسمی قطعی و یا رسمی آزمایشی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش‌عالی وابسته به وزارت‌علوم کشور اختصاص دارد.

ب) شیوه‌های آموزشی در مقطع دکتری

شیوه آموزش محور: دوره‌ای با محوریت آموزش است، در این دوره پایان‌نامه وجود ندارد و داوطلب به جای پایان‌نامه، واحد درسی می‌گذراند.

نکته: کسانی که در شیوه آموزش محور فارغ‌التحصیل می‌شوند نمی‌توانند عضو هیأت علمی دانشگاه شوند.

نکته: شیوه آموزش‌محور عملاً استفاده نمی‌شود و منسوخ شده است.

شیوه آموزشی و پژوهشی: شیوه آموزشی و پژوهشی، روشی است که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و پایان‌نامه است. این شیوه تا سال ۱۳۸۹ تنها شیوه آموزشی در ایران بوده است.

شیوه پژوهش محور: شیوه پژوهش محور، دوره‌ای با محوریت پژوهش است که دستاورد آن ارائه فناوری، نظریه و ایده جدید، تولید دانش فنی، ثبت اختراع و غیره بوده و مشتمل بر اخذ واحدهای درسی محدود و الزام به ارائه پایان‌نامه می‌باشد. تعداد واحدهای درسی در این شیوه ۶ تا ۱۰ واحد است و دانشجو می‌تواند هم‌زمان با واحدهای آموزشی، واحدهای پژوهشی خود را انتخاب کند.

نکته: طول مدت دوره در هر دو شیوه حداکثر ۵ سال است. همچنین انتقال، تغییر رشته و مهمان در هر سه شیوه ممنوع است.

ج)سهمیه رزمندگان

رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی در هر یک از کدرشته محل‌ها، در صورت دارا بودن حداقل ۸۰% حدنصاب نمره آخرین نفر گزینش آزاد تا سقف ۲۰% ظرفیت، به متقاضیان سهمیه رزمندگان واجد شرایط که حدنصاب نمره لازم را کسب نمایند، اختصاص خواهد یافت.

نکته: داوطلبانی که با استفاده از سهمیه رزمندگان یکبار در دوره کارشناسی و یکبار هم در دوره کارشناسی‌ارشد پذیرفته شده‌اند درصورتیکه حداقل دارای ۱۸ ماه حضور داوطلبانه در جبهه‌ها باشند، می‌توانند از این سهمیه برای آزمون دکتری استفاده کنند.

د)کارنامه اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری

برای هر یک از داوطلبان کارنامه‌ای حاوی اطلاعات ثبت‌نامی، نمرات اکتسابی، نمره کل، رتبه داوطلب در سهمیه آخرین رتبه مجاز در سهمیه و نتیجه آزمون به منظور انتخاب کدرشته محل‌های تحصیلی صادر می‌شود.

نکات مهم در رابطه با معدل

۱- معدل‌های مندرج در کارنامه، براساس معدل‌های اعلام شده توسط داوطلب در این کارنامه درج شده است و لازم است داوطلبان به هنگام شرکت در مصاحبه و همچنین در صورت قبولی اصل مدرکی که نشانگر این معدل باشد را به همراه سایر مدارک ثبت‌نامی، به موسسه محل قبولی خود ارائه نمایند. بدیهی است در غیر این ‌صورت موسسه محل قبولی، از ثبت‌نام داوطلب دارای مغایرت معدل خودداری خواهد نمود.

۲- داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته می‌باشند درصورتی‌که معدل یا معدل‌های اعلام شده در کارنامه، معدل واقعی آنان نباشد، لازم است به سایت سازمان مراجعه و نسبت به تغییر معدل خود اقدام نمایند.

ذ) اطلاعات رشته امتحانی

نکته: معدل مؤثر: در این ردیف همان معدلی درج شده که ۲۰درصد آن در نمره کل داوطلب اعمال شده (براساس معدل تراز شده حاصل از ۴۰درصد معدل مقطع کارشناسی و ۶۰درصد معدل مقطع کارشناسی‌ارشد).

نکته تکمیلی: در این ردیف مفهوم درج کلمه «مجاز می‌باشید» به منزله آن است که با توجه به نمره اکتسابی داوطلب در رشته امتحانی و سهمیه مربوط، مجاز به انتخاب رشته می‌باشد و برای آن‌دسته از داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته نمی‌باشند، در این ستون کلمه «مجاز نیستید» درج شده است.

هـ) انتخاب اینترنتی محل تحصیل

۱- داوطلبان لازم است نسبت به انتخاب کدرشته محل‌های مورد علاقه از دوره‌های موجود (روزانه، شبانه، مؤسسات آموزش‌عالی غیرانتفاعی، مراکز پیام‌نور و …) حداکثر تا ۵۰ (پنجاه)کدرشته محل در صورت وجود اقدام و به ترتیب علاقه‌مندی، در فرم انتخاب رشته اینترنتی، درج نمایند.

۲- هر داوطلب باید فرم انتخاب رشته اینترنتی خود را از طریق سایت سازمان سنجش تکمیل نماید، بدیهی است در صورت انجام صحیح انتخاب رشته، رسید انتخاب رشته ۱۵ کاراکتری از طریق سایت در اختیار وی قرار می‌گیرد که نشانگر مراحل طی شده بوده و داوطلب باید آن یادداشت و نگهداری نمایند. ضمناً چنانچه داوطلبان به هر دلیل موفق به دریافت رسید انخاب رشته نشده باشند، انتخاب رشته آنان در سایت سازمان ثبت نشده و به عبارت دیر فرآیند انتخاب رشته برای این دسته از داوطلبان انجام نشده است.

۳- داوطلبان دارنده مدرک تحصیلی در رشته‌های گروه پزشکی (دانشجویان و فارغ‌التحصیلان) قبل از اقدام به تکمیل فرم انتخاب رشته اینترنتی باید از لحاظ طرح تعهد خدمت به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وضعیت خود را مشخص و منعی برای ادامه تحصیل نداشته باشند.

۴- داوطلبان دارنده مدرک تحصیلی در رشته‌هایی که فرد متعهد به خدمت در وزارتخانه یا ارگان و یا … می‌باشد (از قیبل رشته‌های دبیری و …) قبل از اقدام به تکمیل فرم انتخاب رشته اینترنتی، باید از لحاظ تعهد خدمت به وزارتخانه و یا ارگان مربوط وضعیت خود را مشخص نمایند.

و) بورسیه و رشته‌های دارای شرایط خاص

متقاضیان بورسیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و یا مؤسسات آموزش‌عالی، باید علاوه بر دارا بودن شرایط عمومی و اختصاصی مندرج در دفترچه راهنمای شماره ۱، واجد شرایط و ضوابط اختصاصی وزارتخانه و یا سازمان و یا ارگان بورس دهنده و یا مؤسسه آموزش‌عالی دارای شرایط خاص نیز باشند.

ز) فرم اینترنتی انتخاب رشته‌ دکتری تحصیلی

داوطلبان مجاز به انتخاب رشته به هنگام ورود به محیط برنامه اینترنتی انتخاب رشته، اطلاعات اعلام شده در خصوص معدل دوره کارشناسی و کارشناسی‌ارشد، نام موسسه محل تحصیل یا فارغ‌التحصیلی دوره کارشناسی و کارشناسی‌ارشد و سهمیه مربی را مشاهده می‌نمایند، درصورتی‌که اطلاعات مذکور توسط داوطلب مورد تأیید قرار گیرد به آنها اجازه انتخاب رشته داده می‌شود، درصورتی‌که این اطلاعات مورد تأیید نباشد، داوطلب می‌بایست نسبت به ویرایش و اصلاح آن‌ها در سایت اقدام نماید. چنانچه اطلاعات نادرست توسط داوطلب در سایت وارد شده باشد، در صورت احراز نادرستی آن‌ها، داوطلب در هر مرحله‌ای (پذیرفته‌شدن، حین تحصیل و…) که باشد، از این آزمون و آزمون سال بعد محروم خواهد شد. ضمناً درصورتی‌که داوطلب نسبت به اصلاح یا ویرایش هر یک از موارد فوق اقدام نمود می‌بایست مستندات مربوط را درصورتی‌که در ردیف معرفی‌شدگان برای مصاحبه اعلام شود، هنگام مصاحبه به دانشگاه یا موسسه آموزش‌عالی ذیربط ارائه نماید.

ح) تذکرات مهم

۱- تغییر رشته، تغییر گرایش و انتقال دانشجویان در مقطع دکتری امکان‌پذیر نبوده، لذا به داوطلبان تأکید می‌گردد هنگام انتخاب رشته خود دقت لازم را بعمل آورند.

۲- به داوطلبان توصیه می‌گردد قبل از اقدام به انتخاب رشته‌های تحصیلی در اینترنت، کدرشته محل‌های انتخابی خود را به ترتیب علاقه در فرم نمونه مندرج در صفحه آخر دفترچه درج و سپس به پایگاه اینترنتی این سازمان مراجعه تا در مدت زمان کوتاهتر (برای داوطلبان به هنگام انتخاب رشته در اینترنت محدودیت زمانی وجود دارد) و با خطای کمتر نسبت به تکمیل فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی خود اقدام نمایند.

۳- کد محل‌های انتخابی مندرج در فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی اینترنتی پس از تکمیل و تأیید نهایی به هیچ عنوان قابل تغییر و یا تعویض نیست.

۴- دانشجویان اخراجی، انصرافی، ترک تحصیل، تا پایان خدمت دوره ضرورت، مجاز به شرکت در آزمون و تحصیل در دانشگاه نمی‌باشند.

۵- دانشجویان شاغل به تحصیل در دوره دکتری مجاز به شرکت در آزمون مجدد نیستند.

۶- سربازان در حال انجام خدمت، مجاز به تحصیل هم‌زمان با انجام خدمت دوره ضرورت نیستند.

۷- مشمولان غایب به هیچ‌وجه حق شرکت در آزمون را ندارند.

۸- هر موقع مشخص شود که داوطلب، حقایق را کتمان نموده یا واجد یکی از شرایط و ضوابط مندرج در دفترچه نمی‌باشد، در هر مرحله‌ای از آزمون (ثبت‌نام، شرکت در آزمون، پذیرفته شدن، حین تحصیل در دانشگاه و…) محروم خواهدشد.

۹- از کلیه پذیرفته‌شدگان نهایی کدرشته محل‌های دوره‌های غیر روزانه شامل دوره‌های شبانه، پیام‌نور، غیرانتفاعی و بین‌الملل در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش‌عالی طبق تعرفه‌های مصوب شهریه اخذ خواهد شد.

ط) پذیرش نهایی

۱- پس از انتخاب رشته توسط داوطلبان باتوجه به ظرفیت هر کد رشته محل دانشگاهی و براساس اولویت کدرشته محل‌های انتخابی و نمرات علمی آزمون چند برابر ظرفیت داوطلبان واجد شرایط شرکت در مصاحبه استخراج و اعلام خواهد شد.

۲- داوطلبان دعوت به مصاحبه با توجه به جدول زمانی اعلام شده با به همراه داشتن مدارک لازم به موسسات آموزش‌عالی ذیربط مراجعه و در مصاحبه شرکت نمایند.

۳- پس از انجام مصاحبه و اعلام نمرات مصاحبه از طرف دانشگاه‌های پذیرنده، گزینش نهایی داوطلبان براساس نمره کل نهایی حاصل از یک برابر نمره علمی آزمون (نمره کل اولیه) و یک برابر نمره مصاحبه واصله از دانشگاه و اولویت کدرشته‌‌ محل‌هایی که برای مصاحبه معرفی شده‌اند، صورت خواهد گرفت و فهرست اسامی پذیرفته‌شدگان نهایی در اواخر شهریور ماه اعلام خواهد شد.

برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر