چگونه خودمان را برای مصاحبه دکتری آماده نماییم؟
سنجش امیرکبیر در رابطه با مصاحبه دکتری گام توصیه می کند:
۱- وقتی داوطلبین برای مصاحبه با اعضای هیأت علمی حضور می یابند، شما نیز حضور یابید یا اینکه از داوطلبین موفق سال های گذشته آزمون دکتری سئوال نمایید که در جلسه مصاحبه آنها چه گذشته است و چه فاکتورهایی تأثیرگذار بوده است.
۲- سعی کنید قبل از مصاحبه در رابطه با پایان نامه تان و محصولات منتج از آن پیشرفت و توفیق قابل توجهی کسب نمایید. در این صورت مؤثرتر در جلسه مصاحبه شرکت خواهید کرد.
۳- در کنفرانس های ملی و بین المللی برای آشنایی با افراد مختلف در رشته موردنظر شرکت نمایید. بدین طریق افراد مختلف به صورت مشخص با پیشرفت های شخصی شما آشنا می شوند و حتی این مسأله برای جستجوی مشاغل کلیدی برای شما مهم خواهد بود. همچنین فرایند مصاحبه را در این کنفرانس ها مورد بحث و مرور قرار خواهید داد.
۴- قبل از حضور در محل مصاحبه کاملاً خود را برای ارائه آماده نمایید. (زمان بندی مصاحبه ۳۰ تا ۴۰ دقیقه تا ۱ ساعت، پوشیدن لباس رسمی و مرتب، برنامه ریزی زمانی برای ارائه کامل قابلیت های فردی و متقاعدکردن هیأت ممتحنه و سایر موارد)
۵- به یاد داشته باشید که شما باید بر روی موضوع پایان نامه تان بهتر از هر شخصی آگاهی و اطلاعات داشته باشید. بنابراین فرض کنید که مخاطبان شما چیزهایی که شما در رابطه با موضوع می دانید نمی-دانند، وانمود نکنید که چیزهایی که شما در رابطه با موضوع می دانید دیگران نیز می دانند. (شرایط تحصیلی، دوره های گذرانده، اصطلاحات مرتبط با موضوع پایان نامه را تعریف نمایید. مبانی نظری مطالعاتتان را توضیح دهید، اینکه محققان قبلی چه چیزهایی یافته اند و چگونه مطالعه شما به دانش افزوده است).
۶- بی تکلف باشید، در عین حال جدی و مغرور و نامهربان باشید.
۷- بیشتر زمان را بر روی کارهایی که در حال انجام هستید سپری نمایید و نه اینکه محوریت بحث را در رابطه با کارهای گذشته خود قرار دهید.
۸- در ۳۰ دقیقه شما به آسانی نخواهید توانست تمام بحث های پایان نامه تان را پوشش دهید، بنابراین به یاد داشته باشید که آنچه ارائه می دهید باید درنهایت مختصر باشد. تنها به نکات اصلی اشاره نمایید.
۹- سعی کنید در دفاع از پایان نامه تان در حضور هیأت ممتحنه از تصاویر، نمودارهای واضح و ساده زیاد استفاده نمایید زیرا به فهم و درک صحیح تر و سریع تر هیأت ممتحنه کمک خواهد کرد.
۱۰- دقیقاً بدانید آنچه را قصد دارید بگویید و اینکه کی و کجا باید از آنها استفاده نمایید. یعنی کار معرفی خود را سازمان یافته انجام دهید سعی نکنید کارها را روی هوا و بدون برنامه انجام دهید یک سازماندهی نادرست مؤثر نخواهد افتاد.
۱۱- تمرین، تمرین، تمرین باید سخنرانی شما روان و ملایم باشد اعضای هیأت علمی به معرفی و ارائه مطالب شما با هدف ارزیابی توانایی شما می نگرند.
۱۲- برای ارائه مطلب و معرفی خود قبل از حضور در محل مصاحبه دکتری ، تمرین اضافی لحاظ نمایید و محیط را برای خود بازسازی و شبیه سازی نمایید. این به شما اجازه خواهد داد بازخورد مناسبی بدست آورید و با مخاطبان گفتگوی دوستانه تری داشته باشید. همچنین قضاوت صحیح تری از نتایج این بازخورد خواهید داشت. در مورد همه سئوالات مطرح شده مطالعه نمائید و دربارۀ آنها به طور عمیق فکر نمائید.
هئیت ژوری بهتر است چگونه پرسش کنند؟
اساتید باید طوری پرسش کنند که گوئی دارند از برادر یا همسر خود پرسش می کنند (یعنی یک رابطه دوستانه و صمیمی) نه اینکه احساس کنند که داوطلبان آزمون دکتری رقیبانشان هستند. آنها باید از دروس گذرانده شده به طورکلی، پرسش عمومی نمایند ولی از موضوع پایان نامه فوق لیسانس (سوالات تخصصی)، باید سوالات ریز و جزئی بپرسند. اساتید باید توجه داشته باشند که سختگیری بیش از حد، نتایج مثبتی پیش روی نخواهد داشت.
چه اندازه اطلاعات به هیأت ژوری بدهیم
این یک باور نادرست است که در جلسه مصاحبه تا آنجا که اطلاعات دارید به هیأت ژوری ارائه دهید. فقط به سئوال هایی که از شما پرسش می شود به صورت مانع و جامع پاسخ دهید. مطمئن باشید اگر هیأت-ژوری نیاز به توضیحات بیشتری داشته باشند از شما پرسش مجدد خواهند کرد لذا توصیه می شود به دقت به سئوالات گوش دهید و سپس پاسخی متناسب با پرسش ارائه دهید.
نکته: هنگام مصاحبه دکتری توجه داشته باشید باید به طور مؤثر بر هیأت ژوری تأثیر بگذارید.
نکته: هیچ وقت به خاطر چیزی که فاقد آن هستید معذرت نخواهید. در عین خضوع، جدی باشید.
نکته: شما به عنوان یک فرمانده باید بدانید که چه زمانی حمله کنید و چه زمانی عقب نشینی.
نکته: به توانایی هایان و قوت تان اشاره کنید، ناتوانی های خود را کمرنگ جلوه کنید.
خانم ها چگونه لباس بپوشند تا امتیاز منفی کسب نکنند
۱- متناسب با شأن اجتماعی خود لباس بپوشید. یک مانتو نرمال جوابگو است، اصراری به پوشیدن چادر نیست.
۲- ترجیحاً از جواهرات به صورت آشکار استفاده نکنید.
۳- از پوشیدن لباس های روشن و جین خودداری کنید، رنگ های تیره، جلوه ای بهتر برای این مهم دارد.
۴- از آرایش تند و استفاده از ادکلن های تند به شدت اجتناب کنید، یک آرایش بسیار سبک و معمولی و شکیل شما را به سوی هدفتان نزدیکتر می سازد، توجه داشته باشید به میهمانی شبانه نمی روید.
۵- مواظب ناخن های خود باشید، کوتاه و بدون لاک.
۶- ادب را رعایت کرده و جلف نباشید، سعی نکنید از جذابیت زنانه خود استفاده کنید همچنین لازم نیست بیش از حد هم عبوس و گرفته باشید.
۷- کفش های پاشنه کوتاه برای جلسه مصاحبه توصیه می شود. از کفش های تابستانه، بدون جوراب استفاده نکنید.
نکته: مواظب باشید موهایتان بیرون نباشد.
نکته: یک مانتوی تیره (مشکی یا سورمه ای) البسه ای مناسب برای این مهم می باشد.
آقایان چگونه لباس بپوشند تا هیأت ژوری منفی تفکر نکنند
۱- لباس ترجیحاً تیره بوده به طوری که شان اجتماعی دانشجو را زیر سئوال نبرد.
۲- از پوشیدن کفش های اسپورت خودداری کنید، کفش های واکس زده شخصیت شما را بهتر هویدا می-سازد.
۳- از آرایش غیرمردانه اجتناب کنید.
۴- از پوشیدن زیورآلات اضافی اجتناب کنید (مخصوصاً گردن بند و دستبند).
۵- استفاده از کوله پشتی را مردود سازید و یک کیف شکیل به دست بگیرید.
۶- با وقار و سنگین باشید، در عین خشوع، جدی باشید.
۷- شانه ها بالا و لباسی اتو شده، وضعیت ظاهری شما را مثبت هویدا می سازد.
نکته: از عینک دودی استفاده نکنید یا اصلاً دستتان نگیرید یا بالای موهایتان قرار ندهید.
نکته: لباس رسمی، بهترین البسه ای است که می توان پوشید، از رنگهای تند و جیغ استفاده نشود.
نکته: موهای اصلاح شده سر و یک ته ریش به نظر ظاهری مناسب و قامتی برافراشته برای یک مرد باشد.
نکاتی ریز از دید شما و نکاتی درشت از دید هیأت ژوری
۱- به طریقه دست دادن خود توجه ویژه نمائید. بگذارید ابتدا طرف مقابل شما دستش را دراز کند و اعلام تمایل برای دست دادن، سعی کنید محکم دست داده و به چشمان طرف مقابل خود نگاه کنید تا ارتباط چشمی ایجاد شود. شل و بی روح دست ندهید.
نکته: گاهی وقت ها هیأت ژوری پشت میز هستند و الزامی وجود ندارد که با تک تک آنها دست بدهید.
۲- تصویری مثبت در ذهن هیأت ژوری حک کنید. سعی کنید به دقت پیرامون خود را تحت کنترل داشته باشید، به در و دیوار نگاه نکنید و خود را پریشان برای هیأت ژوری معرفی نسازید. هنگام صحبت-کردن به چشمان نفر مقابل خو نصیره شوید و با تمام انرژی، دانسته های خود را جاری سازید.
نکته: حرکت بدن می تواند احساسات و دانسته های شما را بهتر منتقل کند، زبان بدن را فراگیرید.
نکته: هیأت ژوری را با نام استاد خطاب کنید.
نکته: هنگام نشستن اصراری نیست که دست به سینه باشید.
نکته: تُن صدای خود را کنترل کنید، رسا و مسلط فن بیان خود را به رخ هیأت ژوری بکشید.
آنچه باید از انجام آن اجتناب کرد تا پیروز میدان باشیم
۱- دست زدن به صورت خود را تحت کنترل داشته باشید.
۲- شخصیت مثبت و قوی از خود در برخورد اول ایجاد کنید.
۳- پاهایتان را زیر میز بیش از حد تکان ندهید.
۴- دست به سینه نباشید، از اعضای بدن خود جهت تشریح سئوالات استفاده کنید.
۵- شل و ول نباشید، قاطع و چهار شانه.
۶- دستتان را تحت کنترل داشته باشید.
۷- اصراری نیست مطالب هیأت ژوری را مرتب تأیید کنید، هرچیزی تعادلش خوب است.
نکته: کنترل اعصاب و روانتان را داشته باشید. گاهی وقتها اعضای هیات ژوری شما را به حاشیه می برند تا ببینند شما بر اعصاب خود کنترل دارید و می توانید مشکلات را به صورت منطقی مدیریت کنید.
برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر
