تجربیات دانشجویان دکتری سال های گذشته

تجربیات دانشجویان دکتری سال های گذشته

۱- تجربیات دانشجویان دکتری درخصوص مصاحبه، سابقه پژوهشی و آموزشی بسیار اهمیت دارد. پس تلاش کنید تا هم کارهای پژوهشی انجام دهید و هم سابقه آموزشی مناسبی داشته باشید. ضمناً فعالیت در مجامع و کنفرانس ها و ارائه مقالات بسیار مهم است. (هرچه سابقه دارید را جمع آوری کنید. از تدریس گرفته تا تألیف، از ترجمه گرفته تا توصیه نامه سایر اساتید و… لذا هرچه را که فکرش را نمی کنید به کمک شما خواهد آمد)

۲- مصاحبه به بخش های مختلفی تقسیم می شود. از جمله روزآمد بودن در رشته (شناخت افراد، سمینارها، مجلات و منابع، نظریات و…). مورد دیگر شخصیت خود فرد از جنبه های مختلف است. مانند طرز صحبت کردن، برقراری ارتباط، لباس پوشیدن، استدلال کردن و سایر موارد. مورد بعدی پژوهش ها و آثار علمی فرد، عضویت در انجمن ها و فعالیت های وی می باشد. بحث در مورد پایان نامه، مقالات علمی و انتشارات شما ممکن است وجود داشته باشد. تحلیل مسائل به شیوه ای منطقی از انتظارات مصاحبه کنندگان است. حوزه مورد علاقه شما برای ادامه تحصیل نیز مورد توجه قرار می گیرد. (مطالب به روز را در مورد پایان نامه، رشته و گرایش خود دنبال کنید، با هیبت و شکوه همانند شاهان بر جلسه مصاحبه ظاهر شوید)

۳- هریک از اساتید با توجه به حوزه تخصصی خود سؤال می پرسند. ماحصل این صحبت ها به اضافه کارهای علمی و پژوهشی شما نمره مصاحبه را تشکیل می دهند. سعی کنید با مطالب روز رشته از طریق پیگیری مقالات مجلات معتبر آشنا گردید. (سعی کنید اطلاع جنرال در رشته و گرایش خود را بدانید)

۴- در مورد مصاحبه، سؤالات کلی و علمی پرسیده می شود. حتی در برخی موارد نگرش سنجی صورت می گیرد. مثلاً بیشتر علاقه مند به پژوهش هستید یا آموزش؟ هدفتان چیست؟ حتی ممکن است یک سؤال چالش برانگیز هم پرسیده شود. در مجموع خیلی مشکل نیست. باید بیشتر بر خود و پاسخهای خود مسلط باشید و در مراحل بعد اگر چیزی را واقعاً نمی دانید، بگویید نمی دانم. منظور اینکه از خودتان چیزی نسازید. (توضیح ویراستار: شاید بهتر باشد به صورت صریح نگوئید نمی دانم، بلکه به صورت دیگر جلسه را راهبری کنید مثلاً بگوئید (تا حالا روی این موضوع فکر نکرده بودم))

۵- نوشتن مقالات علمی پژوهشی، شرکت در همایش ها، برگزاری کارگاه، فعالیت های حرفه ای، داشتن اطلاعات روزآمد رشته، اخبار انجمن، سابقه کار و تدریس هرچند کوتاه، شرکت در نمایشگاه کتاب و…، و هر فعالیتی که می توانید در حد ممکن انجام دهید تا رزومه شما در مرحله مصاحبه قوی باشد. در مصاحبه، می توانید بر کوچکترین فعالیت های خود مانور دهید. به خصوص اگر به تازگی فارغ التحصیل شده باشید و فرصت تدریس و… برای شما فراهم نبوده باشد، هریک از این فعالیت ها می تواند بیانگر این باشد که شما به هر حال دانشجوی فعالی بوده اید. (از هم اکنون شروع به جمع آوری سوابق خود بنمائید)

۶- تأکید عمده اساتید بیشتر پیرامون موضوع پایان نامه می باشد و طبیعتاً پرسش هایی نیز که مطرح می کنند در همین رابطه می باشد. در انجام مصاحبه ها دو نکته حائز اهمیت است: اول اعتماد به نفس و عدم دستپاچگی در پاسخگویی در عین حفظ احترام نسبت به فرد مصاحبه کننده. دوم داشتن حتی المقدور رزومه قابل دفاع به لحاظ کارهای پژوهشی و آموزشی و اجرایی. البته مورد نخست در ارزیابی داوران بسیار مهم تر می باشد. (پایان نامه دوره فوق لیسانس خود را باید بتوانید قورت دهید)

۷- در مصاحبه دکتری معمولاً یک سری سؤالات روتین می پرسند که معمولاً می خواهند میزان اعتماد به نفس و تسلط شما به موضوعات را بسنجند. به همین خاطر ضمن اینکه روی آن حوزه تخصصی که کار می کنید باید تسلط داشته باشید، زبان تان را هم قوی کنید. این امر مستلزم خواندن مقالات و کتاب های زبان اصلی می باشد. (از زمان اعلام دعوت به جلسه مصاحبه تا زمان مصاحبه حداقل ۲ هفته فرصت دارید، از این فرصت به نحو احسن استفاده کنید)

۸- در رابطه با سؤالات مصاحبه دکتری معمولاً هر دانشگاهی ساز خودش را می زند. ولی روی هم رفته تألیفات، رزومه، و مقالات بیشترین تأثیر را دارد. یعنی اگر با یک روزمه قوی و کافی به مصاحبه بروید، بقیه موارد، تقریباً فرمالیته!!! است. (داشتن مقاله ISI ویزای شما برای ورود به دکتری رشته شما می باشد)

۹- در مصاحبه بیشتر تأکید بر فعالیت های پژوهشی (مقالات، کتب، طرح ها، و…) می باشد. سؤالاتی که مطرح می شود، بیشتر مربوط به موضوع کتاب ها و مقالاتی است که توسط شما چاپ شده است درخصوص برنامه و موضوع مورد علاقه برای پایان نامه دکتری نیز سؤال می شود. همچنین خواسته می شود درباره یک موضوع تخصصی به انگلیسی صحبت کنید. (سعی کنید برای تمام سؤالاتی که احتمال مطرح شدن آنها وجود دارد حداقل یک جواب پیدا کنید)
نکته: اساتید مصاحبه کننده مهمتر از خود مصاحبه هستند. لذا قبل از مصاحبه، اصطلاعات کاملی از اساتید کسب کنید، شما باید بدانید که هرکدام از اساتید روی چه موضوعاتی فعالیت می کنند.

برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر