خلاصه ای از نکات فن بیان و ایراد سخنرانی و مصاحبه دکتری موفق:
مصاحبه آزمون دکتری
۱) در ابتدای کار محکم واستوار شروع کنیم.
۲) برای ارائه مطلب آمادگی قبلی داشته باشیم.
۳) تمرین. تمرین. تمرین.
۴) مطالعه و گردآوری مطلب بیش از آنچه که باید ارائه کنیم.
۵) برای یک مصاحبه و سمینار خوب باید در طی چند روز مطالب را آماده کرد.
۶) مطالب را تا حد امکان ساده و به بیان خودمانی بازگو کنید تا برای همه قابل فهم باشد.
۷) با مخاطبان خود ارتباط چشمی داشته باشید.
۸) یکنواخت و با لحنی ثابت صحبت نکنید، روی مطالب مهم تاکید کنید.
فنون سخنرانی و مصاحبه با روشی ساده
۱- پس از نوشتن کامل متن سخنرانی، تا جایی که می توانید آن را خلاصه کنید.
۲- نکات مربوط به یک موضوع را یک جا مطرح کنید.
۳- با مخاطبان به بحث و تبادل نظر بپردازید و متکلم وحده نباشید.
۴- قبلاً از سالن سخنرانی بازدید کنید تا با محیط آن آشنا شوید.
۵- سخنرانی خود را پیرامون سه یا چهار نکته اصلی سازمان دهی کنید.
۶- چند داستان بامزه مربوط به موضوع سخنرانی در متن سخنان خود بگنجانید و در مخاطبان برای دنبال کردن سخنرانی علاقه لازم را ایجاد کنید.
۷- در ساختار سخنرانی و مصاحبه آزمون دکتری ، پایان یک موضوع و آغاز موضوع بعدی را به وضوح مشخص کنید.
۸- روش های مختلف ارائه یک مطلب را پیدا و طبیعی ترین راه را انتخاب کنید.
۹- متن پیچیده باعث سردرگم شدن مخاطب می شود.
۱۰- صفحات متن کامل سخنرانی را شماره گذاری کنید.
۱۱- آهنگ سخنرانی خود را تغییر دهید و ببینید کدام آهنگ مؤثرتر است.
۱۲- حتی اگر تعداد مخاطبان کم است تعداد آنها را زیاد تصور کنید .
۱۳- یاد بگیرید که عضلات صورت تان را شل کرده و لبخند بزنید.
۱۴- تمرین کنید تا جملات را با افت و خیز متفاوتی ادا کنید.
۱۵- شب قبل از مصاحبه خوب بخوابید تا در روز مصاحبه سرحال باشید.
۱۶- خود را در حال ایراد یک مصاحبه موفقیت آمیز مجسم کنید.
۱۷- نفس عمیق بکشید، آرام باشید، لبخند بزنید و سخنرانی را با تأنی آغاز کنید.
۱۸- هنگام بیان نکات مهم، مدت کوتاهی مکث کنید.
۱۹- اولین تماس چشمی را با کسی برقرار کنید که به نظر شما خوش برخورد و صمیمی است.
۲۰- سخنرانی را با یک خلاصه خوب و قوی به پایان برسانید.
آماده سازی خود برای مصاحبه آزمون دکتری
چگونه با مصاحبه روبرو شویم؟ فعالیت های قابل انجام در روزهای باقیمانده تا اعلام نتایج آزمون دکتری
۱- مروری بر دروس و مطالب کلیدی: با اینکه سوالات علمی جلسه مصاحبه آزمون دکتری مرتبط با دروس اصلی رشته و گرایش انتخابی داوطلب می باشند، ولی متأسفانه آزمون کتبی برخی رشته ها از چنین دروسی نبوده است و رتبه خوب آزمون کتبی به معنای آمادگی در این دروس نمی باشد. از بهترین کارهایی که باید تا زمان دعوت به مصاحبه ها انجام دهید مرور این دروس است.
اگر چند گرایش مختلف را انتخاب کرده اید و نمی دانید به کدام دعوت خواهید شد، بهتر است دروس عمومی رشته خود را مرور کنید. معمولاً فاصله بین اعلام اسامی معرفی شدگان به مصاحبه و جلسات مصاحبه چندان زیاد نیست و به تأخیر انداختن مطالعه تا آن زمان کار مناسبی به نظر نمی رسد.
۲- اطلاع نسبی از دانش روز: سعی کنید خلاصه مقالات (Abstract) ماههای اخیر یک نشریه معتبر در زمینه کاری خود را مطالعه کنید. اگر آشنایی شما با زبان زیاد نیست از منابع فارسی استفاده کنید. به هر حال سعی کنید از موضوعات جدید مطلع گردید.
۳- آگاهی از جهان پیرامون: اگر داوطلب رشته هایی نظیر مدیریت، اقتصاد و نظایر آنها هستید سعی کنید با مطالعه اخبار و اطلاعات مربوط به سایت های خبری تحلیلی در مورد مسائل داخل و خارج کشور آگاهی یابید و با مرور مسائل در ذهن خود برای سوالات احتمالی پاسخ هایی آماده نمایید.
۴- تهیه توصیه نامه ها: معمولاً در مدارک دعوت به مصاحبه دانشگاه ها، دو یا سه توصیه نامه از اساتید دوره کارشناسی ارشد داوطلب خواسته می شود که یکی از آنها باید از استاد راهنمای وی باشد. اگر رتبه تان به گونه ای است که قطعاً به مصاحبه دعوت خواهید شد می توانید از همین الان به فکر تهیه این توصیه نامه ها باشید. روزهای بعد از معرفی اسامی مصاحبه شوندگان روزهای با ارزشی است که بهتر است صرف چنین کارهایی نشود. ضمن اینکه ممکن است در فرصت بعد از اعلام اسامی دسترسی به استاد مورد نظرتان ممکن نباشد. به هر حال کلیت این نامه ها تأیید صلاحیت داوطلب برای ادامه تحصیل در مقطع بالاتر است.
این موضوع به ویژه برای داوطلبانی که سالها قبل فارغ التحصیل شده اند و دانشگاه محل تحصیل شان جز انتخاب های آنها می باشد مفید است و زمینه ای محترمانه برای یادآوری خاطرات و ارزیابی های آنها است.
۵- سر و سامان دادن به پایان نامه: اگر ترم آخر کارشناسی ارشد هستید و مقاله ای هم ندارید تلاش کنید در زمان باقی مانده پایان نامه خود را به جایی برسانید. همراه داشتن پرینت نهایی کارتان هم تا حدی کمکتان خواهد کرد.
۶- تدوین رزومه: اگر کارهای پژوهشی خاصی انجام داده اید از همین الان می توانید کار نگارش رزومه خود را انجام دهید. رزومه ای که در فرصت کافی نگارش یافته و تصحیح شده است با رزومه ای که با عجله نوشته شده است متفاوت خواهد بود.
۷- تمرین مکالمه: در صورتی که آشنایی تان با زبان انگلیسی در حدی است که ارزش سرمایه گذاری دارد شروع به تمرین مکالمه کنید. همه ما می توانیم با همین میزان آشنایی با زبان انگلیسی مکالمه بهتری داشته باشیم. برای این کار لازم نیست به زبان انگلیسی مسلط باشید؛ آن قدر تمرین کنید که مطمئن باشید مکالمه تان به اندازه سطح آشنایی تان با زبان انگلیسی ارتقا یافته است.
۸- روش تحقیق: اگر داوطلب رشته هایی هستید که درس روش تحقیق را گذرانیده اید، آگاه باشید که آشنایی با روش تحقیق از مهمترین مباحث در ارزیابی شما است.
۹- جمع و جور کردن کارها: سعی کنید همه کارهای پژوهشی خود را مرتب و منسجم کنید. اگر اصل بعضی مقاله هایتان را ندارید و یا نسخه ای از پایان نامه تان را در دسترس نگاه نداشته اید هر چه زودتر مشکل را حل کنید. همراه داشتن نسخه کامل کارهای تحقیقی تان کاری است که برخی دانشگاه ها از شما خواهند خواست.
برگرفته از کتاب تکنیک انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر
