جلسه مصاحبه دکتری

جلسه مصاحبه دکتری

مصاحبه دکتری ، اسراری که هیأت ‌ژوری هیچگاه آن را فاش نمی ­کنند و رقیب تان دوست ندارد شما بدانید

سوال: هیأت­ژوری چه کسانی هستند؟

جواب: هیأت­ژوری معمولاً از افراد زیر تشکیل می­شوند:

۱- مدیر گروه رشته مربوطه

۲- یک نفر نماینده دانشگاه

۳- یک نفر نماینده دانشکده

۴- ۲ تا ۴ نفر از اساتیدی که مرتبه علمی بالایی دارند.

سوال: هیأت‌ژوری چگونه به داوطلب امتیاز می­دهند؟

جواب: هرکدام از افراد مصاحبه ­کننده بصورت جداگانه فرم دارند و امتیازهای داوطلبین را یادداشت می­نمایند. مثل نمرات مصاحبه شفاهی، امتیازهای پژوهشی، مقالات، اخلاق داوطلب، قدرت بیان … .

سوال: وظیفه نماینده دانشکده چه می­باشد؟

جواب: نماینده دانشکده به عنوان رئیس کارگروه انتخاب می­شود و نمرات و امتیازهای داوطلبین را جمع ­بندی نموده و به رئیس دانشگاه تحویل می­دهد ایشان هم به رده بالاتر.

سوال: آیا داوطلبان مصاحبه شونده همان روز از نتیجه و امتیاز خود مطلع می­شوند؟

جواب: خیر. نمرات و امتیازات و مدارک بررسی شده و بعداً اعلام می­شود.

بعد از ترک متقاضی باید هیأت‌ژوری یادداشت­های خود را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و با درنظرگرفتن اشتباهات رایج در مصاحبه، نظر خود را درباره متقاضی به صورت کتبی بنویسید.

سوال: هیأت‌ژوری اسامی داوطلبان مصاحبه­ شونده را دارند؟

جواب: بله لیستی در اختیار دانشکده می­باشد. معاون دانشکده لیست را از سازمان سنجش تهیه کرده با یوزر (user) و پسوردی (password) که دراختیار دارد وارد سایت شده اطلاعات را برداشته، کپی نموده و دراختیار مصاحبه­ کننده قرار می­دهد.

نکته: این لیست حاوی اطلاعات دانشجوی، رتبه علمی و امتیازها می­باشد.

سوال: چه نشانه­ هایی بعد از مصاحبه وجود دارد که داوطلب مطلع شود شانس قبولی برای آن دانشگاه را دارد؟

جواب: اگر مصاحبه­گرها از ایشان زیاد سوال کردند پس یک نظری روی دانشجو دارند و می­خواهند اطمینان حاصل نمایند. پس شما باید با دقت بیشتری به سوالات پرسیده شده پاسخ دهید.

نکته: اگر سوالات پرسیده شده کم باشد، نشانه این است که فرد را قبول نخواهند کرد. بازهم بستگی به مدارک ایشان دارد که در چند روز آینده مورد بررسی قرار می­گیرد.

نکته: اگر در مصاحبه از شما پرسش کمتر می­شود و هیأت‌ژوری رغبتی به دریافت مدارک شما نداشتند، بدانید که نتوانسته­اید رأی و نظر هیأت‌ژوری را به سمت خود منحرف کنید.

نکته: اگر هیأت‌ژوری هنگام پرسش، با حرارت و هیجان و انرژی بودند بدانید که اقبال و شانس به شما رو کرده است، ولی اگر سردی به هنگام پرسش حادث شد، باید شانس خود را در دانشگاه دیگر جستجو کنید.

سوال: آیا مصاحبه دانشگاه­های مختلف یکسان است؟

جواب: خیر. ۱۰۰درصد باهم فرق دارند. در بعضی دانشگاه­ها سوالات پرسیده شده، کاملاً تخصصی یا فقط حول محور پایان­نامه و در بعضی­اوقات به صورت کاملاً سطحی می­باشد.

سوال: دعوت به مصاحبه داوطلبی که انتخاب رشته­اش روزانه و شبانه یک دانشگاه بوده است به چه صورت است؟

جواب: از این داوطلبین یکبار مصاحبه گرفته شده و نمرات برای هر دو اعمال می­شود. اگر امتیازهای کسب شده داوطلب نسبت به دیگر افراد مراجعه­  کننده کم باشد به وی پیشنهاد می­شود درصورتیکه قصد ادامه تحصیل در این دانشگاه را دارد، باید با نتیجه امتیازات شبانه ثبت­نام نماید.

سوال: هیأت‌ژوری چه زمانی اطلاعات داوطلبان مصاحبه ­شونده را دریافت می­کنند؟

جواب: برای برنامه­ریزی مصاحبه دکتری، معمولاً یک هفته قبل از مراجعه داوطلبین، لیست نزد مصاحبه­کننده­ها می­باشد.

سوال: داوطلبان از چه زمانی زیر ذره­بین هیأت‌ژوری هستند؟

جواب: داوطلبان از لحظه ورود زیر نظر گرفته می­شوند. برخوردها، ظاهر و … .

نکته: اساتید، داوطلبان دعوت شده به مصاحبه را از لحظه ورود زیر نظر دارند.لذا داوطلبان عزیز بهتر است  در روز مصاحبه کمی هوشمندانه وقایع اطراف را مدیریت کنند.

سوال: صلاحیت عمومی خانم­های دعوت شده به مصاحبه چگونه بررسی می­شود؟

جواب: معمولاً نماینده­ای که از دانشگاه می­آید مذهبی بوده و صلاحیت عمومی (ظاهر، بیان، روابط عمومی) را مدنظر قرار می­دهد. این امر در دانشگاه­های کوچک به دلیل حاکم بودن جوی بسته­تر، شدیدتر است.

نکته: نماینده دانشگاه کسی است که در دانشگاه، مورد اطمینان و امین رئیس دانشگاه می­باشد. ممکن است چند نفر بیشتر نباشند مثلاً می­تواند معاون امور مالی دانشگاه یا یکی از اساتید باشد.

سوال: آیا توصیه­ نامه اساتید در قبولی داوطلب آزمون دکتری مدنظر قرار گرفته می­شود؟

جواب: بله. معمولاً یک تا ۴ توصیه­نامه به داوطلب کمک می­کند تا شانس قبولی خود را افزایش دهد.

سوال: آیا دانستن زبان انگلیسی در مصاحبه دکتری مهم است؟

جواب: بله. معمولاً معرفی خودتان، پایان­نامه و هدف از ادامه تحصیل دکتری باید به زبان انگلیسی انجام شود.

سوال: آیا دانستن زبان در حد معرفی برای داوطلب کفایت می­کند؟

جواب: خیر. در جلسه مصاحبه از دانشجو خواسته می­شود متنی که شامل یک تا ۳ پاراگراف می­باشد را ترجمه کند. سطح سوالات بسته به رتبه و اساتید هر دانشگاه متفاوت است. این مورد در دانشگاه شهید بهشتی بسیار انجام شده است.

نکته: سوالات معمولاً از دروس تخصصی آن گرایش است.گاهی وقتها نیز شما به صورت جنرال باید راجع رشته خود اظهار نظر کلی کنید.

سوالاتی که در زمینه تأمین هزینه زندگی و تحصیل پرسش می­شود به چه صورت است؟

سوال: آیا خودتان سرکار می­روید؟ شخص یا اشخاص دیگری هزینه زندگی شما را تأمین می­کنند؟

جواب: معمولاً در مورد آقایانی که متأهل هستند یا سن نسبتاً بالایی دارند، طفره رفتن از این سوال ساده نیست و گفتن اینکه شاغل نیستید و دانشجوی تمام وقت خواهید بود با لبخند معنادار اساتید همراه می­گردد! طبق قوانین دوره دکتری، دانشجوی این دوره باید ورود و خروج خود را ثبت نماید که این کار با دستگاه­های ثبت اثر انگشت در اکثر دانشگاه­ها انجام می­شود.

نکته: سعی کنید نشان دهید که دارای برنامه، رسالت شخصی، چشم­انداز فردی و برنامه مشخص هستید. در مصاحبه مستقیم و غیر مستقیم بگویید که کاملاً هدفدار این مسیر را انتخاب کرده­اید و این یکی از گام­های آینده شما است. البته این باید واقعیت داشته باشد وگرنه کلامی که واقعیت نداشته باشد نه باور می­شود و نه تأثیرگذار است! پس راستگو باشید.

نکته : یکی از ابزار هایی که داوطلب باید داشته باشد باید به عنوان کارشناس داشته باشد این است که بتواند مسائل را کارشناسی کند ،بتواند حدس بزند،بتواند پیش بینی کند،بتواند تقریب بزند و…

سوال: اگر سوال راجع تأمین هزینه تحصیل پرسش شود داوطلب باید چگونه پاسخ دهد؟

جواب: اگر خوابگاه بودید بگویید در دوران دانشجویی کارشناسی و ارشد یک پام خوابگاه و یک پام دانشگاه بود، و به خوابگاه عادت دارم، هزینه­های بنده را خانواده­ام تأمین می­کردند و خانواده­ام در این مورد برای من کم نگذاشتند و آنها حاضرند هر هزینه­ای را از روی علاقه پرداخت کنند تا فرزندانشان بتواند مدارج عالیه را کسب کند.

سوال: آیا تعداد مقالات در قبولی در مصاحبه دکتری تأثیر دارد؟

جواب: بله. تأثیر مستقیمی دارد. نمره مصاحبه شفاهی دست استاد می­باشد. نمره آنرا می­تواند کم یا زیاد بدهد. ولی در امتیازهای کسب شده شما، نمی­تواند دست برده یا نادیده بگیرد. مقالات را نمی­تواند کم یا زیاد کند.

سوال: سابقه تدریس، تألیف و ترجمه کمکی به داوطلب در قبولی مصاحبه دکتری می­کند؟

جواب: بله. امتیاز نهایی براساس امتیاز پژوهشی، آموزشی و ارزیابی مصاحبه محاسبه می­شود.

داشتن سابقه تدریس، نوشتن و یا ترجمه کتاب و از این قبیل کارهای تحصیلی می­تواند به روند مصاحبه شما کمک کند.

سوال: آیا هیأت‌ژوری می­دانند که هر فرد به چند دانشگاه برای مصاحبه دعوت شده است؟ دانشگاه شما انتخاب چندم هست؟

جواب: بله. در لیست دریافتی مشخص می­باشد. برای هیأت‌ژوری و دانشگاه مهم می­باشد که این دانشگاه انتخاب چندمتان است.

نکته: اگر انتخاب آخرتان باشد شانس شما در آن دانشگاه خیلی کم می­شود، اکثر دانشگاه­ها این افراد را انتخاب نمی­کنند. ولی صداقت در گفتار توصیه می­شود و پیشنهاد می­شود داوطلبان نوع انتخاب حقیقی خود را جابجا ننویسند.

سوال: آیا می­توان فهمید که داوطلب واقعیت را نمی­گوید؟

جواب: اگر داوطلبی در دروغ­گفتن مهارت داشته باشد، مقالات غیرواقعی ارائه دهد، معرفی دروغین انجام دهد، ما نمی­فهمیم، فهمیدنش برای ما سخت خواهد بود. در مورد این موضوعات باید تحقیق جامعی صورت گیرد که البته هر استادی برای اینکار وقت نمی­گذارد.

سوال: مهارت در حوزه It، کامپیوتر و اینترنت آیا در قبولی داوطلب تأثیری دارد؟

جواب: بله. مهارت در حوزه It، کامپیوتر و اینترنت با ارائه مدرک مهم است و امتیاز خاص خودش را دارد.

نکته: داوطلبی که دانستن موضوعی را ادعا می­کند باید بابت آن موضوع مدرک ارائه دهد.

سوال: ارزیابی داوطلبان مصاحبه ­شونده توسط سازمان سنجش به چه صورتی است؟

جواب: فقط و فقط بر اساس امتیازهای کسب شده داوطلبان از مصاحبه که کاملاً دست دانشگاه است.

سوال: گرفتن مدارک و پایان‌نامه توسط هیأت‌ژوری به چه معناست؟

جواب: اگر مدارک زود به داوطلب تحویل داده شود، یعنی قبول نشده و ما آنرا تأیید نمی­کنیم.

اگر مدارک را نگه­داشتند یعنی نظری روی دانشجو دارند و باید بیشتر بررسی شود.

سوال: شگردهای اساتید برای تست­کردن داوطلبان مصاحبه دکتری به چه صورت می­باشد؟

جواب: هر استاد برای خودش شگردهای خاصی در مصاحبه دارد. مثلاً یکی فقط داوطلب را عصبانی می­کند تا متوجه شود وقتی در حالت عصبانیت توضیح می­دهد اطلاعات پایان­نامه را یادش می­ماند یا فراموش خواهد کرد (اینکار مشخص­کننده این است که پایان­نامه را خودش کارکرده یا پولی بوده!)

استاد دیگری سوال اشتباه می­پرسد تا متوجه شود شما به رشته خود اشراف دارید یا نه! اگر می­بینید سوالی اشتباه طرح شده مودبانه بگویید به نظرم سوال شما اشتباه است یا سوال درست به نظر من اینه و پاسخش هم اینه.

سوال: چاپ مقالات در کدام کشورها نامعتبر است؟

جواب: چاپ مقالات در مجلات انگلیسی معتبر هستند و مجلات پاکستانی نامعتبرند.

الان در ایران خیلی از سایت­ها مقالات دانشجویان را با دریافت هزینه­های هنگفت در مجلات پاکستانی به چاپ می­رسانند درصورتیکه درآینده هیچ سودی برای دانشجو در پی نخواهد داشت.

نکته: مجلات مخصوص ISI بهترین گزینه برای ثبت مقالات می­باشند.

سوال: استاد پروژه داوطلب آزمون دکتری یا اساتید داوطلب مصاحبه­ شونده، آیا نظر مثبت­تری نسبت به دانشجوی خود دارند؟

جواب: بله. نظر مثبت­تری دارند، اگر داوطلب پیش همین استاد سفارش شده باشد، قبلاً با دانشجو ملاقات نموده باشند و در گزینش وی صحبتی شده باشد در جلسه مصاحبه، امتیاز وی را کامل اختصاص می­دهند.

نکته: اساتید معمولاً دانشجوهای خودشان را برمی­دارند، بازهم بستگی به مقالات و امتیازهای کسب شده دیگر داوطلبین دارد که تضمین­کننده قبولی آنها می­باشد.

سوال: مدت زمان نرمال مصاحبه آزمون دکتری چقدر است؟

جواب: از لحظه ورود تا خروج ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و اصل مصاحبه نیز کلاً ۱۰ دقیقه زمان می­برد. این موضوع برای افرادی که نظر اساتید را جلب می­کنند ممکن تا ۴۵ دقیقه هم به طول می­انجامد.

نکته: اگر داوطلب احساس کند که هیأت‌ژوری سوال بیشتری از او می­کنند یا در رفتار و گفتار او بیش از حد ریز شده­اند، نشانه آن است که هیأت‌ژوری نظری مثبت نسبت به داوطلب دارند.

سوال: اگر داوطلبی در جلسه مصاحبه یکی از دانشگاه­ها حاضر نشود، چه اتفاقی حادث می­شود؟

جواب: بدیهی است در آن دانشگاه پذیرفته نمی­شود. نمره صفر برای مصاحبه وی لحاظ خواهد شد. نمره نهایی مرحله مصاحبه هر داوطلب براساس کسب نمره قبولی به ترتیب اولویت­های انتخاب رشته محل می­باشد، نه برآیندی از آن، لذا خللی به وجود نمی­آید.

سوال: آیا ممکن است داوطلبی برای مصاحبه مدارک جعلی آماده کرده باشد. آیا امکان دارد تا آخر مصاحبه و نتایج مصاحبه جعلی بودن این مدارک مشخص نشود؟

جواب: مصاحبه­کننده­ها باید مدارکی که دراختیار دارند را بررسی نموده و نتیجه و امتیازها را به کارگروه تسلیم نمایند و رئیس دانشگاه نیز به سازمان مربوطه. دانشگاه­های دولتی به سازمان سنجش و دانشگاه­های آزاد به مرکز آزمون.

نکته: در مدت زمان امتیاز بندی بستگی به اساتید دارد که در مورد برخی از مقالات یا تمامی مقالات تحقیق نمایند. مقالات در کدام سازمان، مؤسسه، دانشگاه، کشور به چاپ رسیده است. ممکن است تحقیق نکنند و کسی متوجه جعلی بودن مدارک نشود. این روش ریسک دارد. توصیه اکید می­شود چنین فعالیتی انجام ندهید وگر نه از ادامه تحصیل محروم خواهید شد.

برگرفته از کتاب تکنیک های انتخاب رشته دکتری و مصاحبه دکتری به روش سنجش امیرکبیر